Relihandel / Japanners zijn dol op kerkinterieurs

Jan Peters, eigenaar van Fluminalis in het Gelderse Horssen, sloot deze week een megadeal met een Japans bedrijf. Binnenkort worden honderden Europese kerkattributen naar het Verre Oosten verscheept.

heiligebeelden

Het interieur van de grote expositieruimte van Fluminalis is indrukwekkend. De rustige kerkmuziek op de achtergrond geeft een verheven sfeer aan de ruimte die is volgeladen met grote kerk-beelden, biechtstoelen, altaren, kandelaars,kroonluchters,preekstoelen,kelken,cibories,buitenbeelden,pilaren,knielstoelen,tabernakels, en ander, kerkmeubilair.

Heiligenbeelden

,,Kijk, en daar zaten van de week acht Japanse zakenmannen aan tafel', wijst Peters. ,,We hebben ze maar brood met knakworstjes  laten eten met de lunch, dat leek ons wel grappig.'

De Japanners bleken vooral te zijn geïnteresseerd in de 'grotere kerkobjecten' zoals kandelaars, beelden en kerkbanken. Het Japanse bedrijf bouwt grote complexen voor bruiloften en begrafenissen, met hotels, restaurants en feestzalen. Bij zulke gelegenheden hoort volgens de Japanse zakenlieden ook een kerk.

Omdat kerken dun gezaaid zijn in het shintoïstische en boeddhistische Japan, vloog een delegatie van het Japanse bedrijf naar Europa. Peters wil zich niet uitlaten over het exacte bedrag dat met de megadeal is gemoeid. Daar zou alleen maar narigheid van komen, vindt hij. Wel zegt hij dat het gaat om de verkoop van enkele honderden objecten.

En dat zal niet makkelijk zijn voor iemand die zo is gehecht aan zijn collectie. ,,Elk object gaat met pijn in mijn hart de deur uit', zegt Peters. ,,Er staan ook wel zaken die ik te mooi vind om te verhandelen. Zo heb ik een groot altaarstuk, waar ik liever zelf elke dag naar wil kijken.'

De totale onderneming bestaat uit een expositieruimte van 4000 vierkante meter en een aantal opslagruimten, waaronder een oude middeleeuwse kerk in Horssen.

Peters, afkomstig uit het onderwijs, vertelt altijd al te zijn gefascineerd door monumentale gebouwen en kerkinterieurs. Zijn verzameling begon dertig jaar geleden in een periode dat veel belangrijke katholieke gewoontes werden afgeschaft.

,,Ten tijde van de liturgievernieuwing, zo'n dertig jaar geleden, werden alle attributen die de aandacht maar enigszins zouden kunnen afleiden, uit de kerk gegooid. Ik ben toen gewoon zo brutaal geweest om te vragen of ik de spullen mocht hebben.'

Religieuze beelden

Met wat beelden en kandelaars begon de jacht naar meer. Peters kwam terecht op zolders van oude kloosters en in achterafzaaltjes van leegstaande parochies en kocht hele partijen op. Later vervolgde hij zijn zoektocht in het buitenland. Hij maakt nog steeds verre reizen om mooie voorwerpen 'op te snorren'.

Bij zijn zoektochten doet hij niet alleen kerken en kloosters aan. Inmiddels heeft hij ook complete interieurs van kastelen en landhuizen op de kop weten te tikken.

Jarenlang stalde Peters zijn spullen thuis, in de garage of bij familie. Zo'n twintig jaar geleden begon de hobby echt uit de hand te lopen en zegde hij zijn baan in het onderwijs op om een eigen zaak te beginnen. In zijn bedrijf Fluminalis wordt Peters bijgestaan door vrouw en zoon. ,,Wij hebben allemaal een katholieke achtergrond, dus wij weten precies waar wij het hier over hebben. Wij zijn geen antiquairs die een onzinverhaal houden.'

Over de verzameling gewijde objecten krijgt Peters nogal eens kritiek vanuit kerkelijke hoek. ,,Ik heb het vaak aan de stok gehad met de Stichting Kerkelijk Kunstbezit. Toch zal ik uit principe nooit gewijde objecten verkopen voor commerciële doeleinden. Maar waarom mag ik geen stijlelementen verkopen? Er zijn nou eenmaal mensen die graag een torenhaan in hun achtertuin willen zetten. Ik heb contacten met de filmwereld, tv-producenten en de horeca. Ik verhuur bepaalde meubels en lampen aan tv-programma's. Aan cafés verkoop ik bouwelementen.'

Volgens Peters wordt negentig procent van de gewijde objecten herbestemd en hergebruikt. Hij maakt een uitzondering voor functionele voorwerpen, zoals bouwelementen en lampen. De afgelopen jaren voorzag hij een aantal Nederlandse kerken van interieur. Maar verreweg de meeste kerkobjecten verkoopt hij aan het buitenland. ,,Het grootste gedeelte gaat naar Amerika. Ik heb daar contacten met bedrijven die in kerkelijke goederen handelen en inkopen voor hergebruik.'

De contacten met Japan ontstonden via tussenhandelaren, maar uiteindelijk kwam het Japanse bedrijf rechtstreeks bij Peters in Horssen terecht. ,,Zij spelen in op een trend die is ontstaan in Amerika en Engeland. Steeds meer beroemdheden daar laten hun eigen 'chapel' op hun landgoed bouwen. Japanse bedrijven hebben dit concept deels overgenomen en bieden complete arrangementen aan rond bruiloften en begrafenissen. Hiervoor moeten ze complete kerken inrichten.'

Peters vindt dat hij niet van zijn principes afvalt met de verkoop van gewijde objecten aan Japanse zakenmensen. Volgens hem komen de attributen wel degelijk in echte kerken terecht.

Peters: ,,Je kunt die projecten echt geen pretparken noemen. Mensen gaan naar de kerk voor bepaalde dingen die nu eenmaal horen bij het leven. Ik neem aan dat je niet voor je lol naar een begrafenis gaat.'

Fluminalis Church Interiors Horssen Holland since 1972.